Achtergronden
Zand erover speelt in Bergen op Zoom, een stad met een oude geschiedenis. De stad ligt dicht bij de Belgische grens. Al in de tachtigjarige oorlog vormde Bergen op Zoom een zuidelijk bastion van de Noordelijke Nederlanden tegen aanvallen vanuit het in Spaanse handen verkerende Antwerpen.
Ook in andere opzichten heeft de stad een grenskarakter. In oost-westrichting vormt Bergen op Zoom de grens van het katholieke Brabant met het protestante Zeeland. Landschappelijk markeert de stad de overgang van de bosrijke zandgronden van de Kempen in Zuidoostelijke richting naar de lager gelegen kleigebieden in het Westen en Noorden (Zuid-Beveland en Noord-West Brabant). Ten slotte ligt Bergn op Zoom op de scheiding van land en water: de Oosterschelde. Het grenskarakter maakt dat de stad geen normale exponent is binnen een homogene omgeving, maar juist wordt gekenmerkt door veelvormigheid. Dat geldt ook voor zijn inwoners. In religieus, cultureel en sociaal-economisch opzicht is de samenstelling van de bevolking van oudsher behoorlijk divers.
De industrialisatie van Bergen op Zoom voltrok zich vanaf het midden van de negentiende eeuw. Ijzergieterijen en suikerfabrieken waren de eerste motoren van industriële ontwikkeling. De pioniers waren middenstanders, handelaren en zakenlui uit Noord-Nederland en België. De betovergrootvader van Paul van Kalmthout, Christiaan Petrus Rogier, was één van hen.
De ijzergieterijbranche is net als de scheepsbouw, de textielindustie en de lederwarenindustrie een tak van industriële nijverheid die aan de wieg heeft gestaan van de industrialisatie van Nederland en die de hele cyclus van opkomst, groei, bloei, verval en ondergang heeft doorgemaakt. Het is een cyclus die zich in een tijdsbestek van meer dan honderd jaar heeft voltrokken. 
In het geval van ijzergieterij en machinefabriek Rogier Nerincx Richter heeft dit hele proces zich afgespeeld onder de verantwoordelijkheid van vertegenwoordigers van één en dezelfde familie. Dit maakt het mogelijk om de geschiedenis van dit familiebedrijf vanuit verschillende invalshoeken te belichten.
In Zand erover komt de beïnvloeding van externe factoren zoals de conjunctuur of overheidsingrijpen op de ontwikkelingen binnen het bedrijf en op het gedrag van de eigenaars aan bod. Ook de gevolgen voor het bedrijf van belangrijke gebeurtenissen in de familie zoals sterfgevallen, ruzies e.d. worden geschetst. Omgekeerd toont het boek het effect dat het bedrijf op het privé-leven van de familieleden uitoefent. Voor overleden leden van de familie zijn deze wetenswaardigheden geconstrueerd uit schriftelijke bronnen of overlevering uit de tweede hand. Paul van Kalmthout heeft zijn eigen levende herinneringen hierbij betrokken. Zo is een veelkleurig palet ontstaan, waarmee belangrijke gebeurtenissen in het bedrijf, de familie en het persoonlijk leven van de auteur zijn geschilderd.
Ondernemers zijn mensen van vlees en bloed. Zij zijn ooit jong geweest en opgegroeid, zij worden verliefd, trouwen, krijgen kinderen. Zij gaan op vakantie, bezoeken de kermis en in Bergen op Zoom vieren zij carnaval.
En wat ze bij al die gelegenheden meemaken bepaalt hun opstelling in het bedrijf. Zand erover biedt een voorbeeld hoe dat kan gaan en is zo een pars pro toto voor de situatie in veel familiebedrijven.
Weblinks:
Gemeente Bergen op Zoom
Het Markiezenhof
Regionaal Historisch Centrum
de Bergse Vastenavond
Dagblad BN / de Stem
Genealogie familie Asselbergs
Genealogie algemeen
Uitgaan in Brabant